بخش مشهد مرغاب یکی از دو بخش اصلی شهرستان خرم بید
در شمال استان فارس می باشد و موقعیت جغرافیایی شهر قادرآباد در 53 درجه و 16
دقیقه شرقی و 30 درجه و17 دقیقه شمالی واقع شده است و با ارتفاع 1900 متر از سطح
دریا و مساحت 1328 کیلومتر مربع در 135 کیلومتری شمال شیراز و در مسیر رشته کوه
های زاگرس قرار گرفته است. از شمال به مرکز شهرستان خرم بید و بوانات، از شرق به بخش
سرچهان شهرستان بوانات و ارسنجان، از جنوب به شهرستان پاسارگاد و از غرب به
شهرستان اقلید محدود است. این منطقه از چهار طرف با رشته کوههای به هم پیوسته
محصور شده و از طریق گردنه دیدگان ، گردنه ساقه بلند و تنگ سعادتشهر با شهرهای
اطراف ارتباط دارد.
2- پیشینه تاریخی:
پیش از اینکه شهر پاسارگاد در دشت مرغاب ساخته شود،
این دشت از سابقه تمدنی سه هزار ساله برخوردار بوده است. در هزاره های چهارم و سوم
پیش از میلاد دارای رونق و شکوهی بوده که به نظر می رسد، دشت مزبور بصورت مرتع و
محل مناسب دام درآمده باشد. (دکتر دیترش هوف، صفحع30)
صاحب فارس نامه ناصری می نوسد:«مشهد محل شهادت و قبر
انبیا و اولیا و بزرگان دین را می گویند. این بلوک را مشهد ام النبی گفته اند، چون
عجم حضرت سلیمان و جمشید را یک نفر دانسته اند آن را مشهد مادر سلیمان گفته اند.
به روابت انسان بالداری که هم اکنون نقش برجسته آن بر سنگهای باستانی پاسارگاد
منقوش است آرامگاه کورش را مشهد مرغاب، مشهد مادر سلیمان، و مشهد ام النبی نیز می
خوانند که این نام ها را بعد از اسلام به این مکان داده اند.»
3- آب و هوا:
بخش مشهد مرغاب به دلیل ارتفاع زیاد از سطح دریا و
وجود کوهستان های اطراف دارای آب و هوای معتدل کوهستانی و جزء مناطق نسبتاً سرد
شمال استان بوده و در فصل زمستان سرد و در فصل تابستان نسبتاً خنک است. در زمستان ها
سردی هوا به حدود 18 درجه زیر صفر و در تابستان گرمی هوا به حدود 35 درجه بالای
صفر می رسد.
4- جمعیت:
طبق سرشماری سال 85 این بخش در جمعیتی بالغ بر 28000
نفر می باشد که در حدود 19000 نفر آنها در محدوده شهر قادرآباد و دشت مرغاب و بقیه
در روستاهای اطراف زندگی می کنند.
5- ویژگیهای اقتصادی:
üزمین های مرغوب و حاصلخیز و منابع غنی آب های زیر
زمینی و رودخانه های پر آب باعث گرایش عامه مردم به شغل کشاورزی، دامپروری و
باغداری شده است. از محصولات کشاورزی این منطقه می توان به گندم، جو، ذرت،
آفتابگردان، خیارسبز، گوجه فرنگی، نخود، لوبیا، عدس، چغندر قند، بادمجان، سیب
زمینی، و از محصولات باغی می توان سیب، هلو، آلو سیاه، آلو زرد، شفت آلو، زردآلو،
بِه، انگور، گردو و بادام اشاره کرد.
üیکی از قطب های اقتصادی منطقه کارخانه یک ویک است که
شهرت جهانی داشته و محصولات متعددی را تولید نموده که علاوه بر مصرف داخلی به بازارهای
جهانی نیز صادر می شود. تولیدات این کارخانه شامل آبلیمو، رب گوجه، خیار شور،
خاویار بادمجان، مرباجات، انواع کنسروها، ترشیجات و ... می باشد.
üشرکت چشمه بناب (یگان دشت) با داشتن زمین های
کشاورزی و باغات فراوان، مرکز پرورش ماهی قزل آلا و آب معدنی بناب، یکی دیگر از
قطبهای اقتصادی منطقه است.
6- اماکن زیارتی، تاریخی و تفریحی:
vبقعه مطهر امام زاده سید محمد حسین؛ ایشان از
فرزندان امام زین العابدین(ع) می باشد که در روستای خورجان واقع شده است
vسد هخامنشی: این سد توسط هخامنشیان ساخته شده که در
25 کیلومتری جنوب مرکز شهرستان خرم بید و 2 کیلومتری شرق روستای چمیان(موسوم به
شهید آباد) واقع شده است. این سد خاکی که با کانال های سنگی ساخته شده است در تنگ
حنای قادرآباد واقع شده است.
vپارک سر آسیاب در شهر قادرآباد
vمجموعه چشمه بناب (سرچشمه) مرغاب؛ که از 40 چشمه
کوچک و بزرگ تشکیل شده و مرکز پرورش ماهی آن از آب این چشمه ها تغذیه می شود و در
5 کیلومتری شهر قادرآباد قرار دارد.
vتفرجگاه قنات سبزه پوش: چنار های سر به فلک کشیده و
کهن سال که جز آثار ملی ایران است و قناتی در روستای خورجان
vتفرجگاه چنار در 6 کیلومتری شمال غربی قادرآباد
vتفرجگاه تنگ حنا در شرق روستای شهیدآباد
vتفرجگاه تنگ خرسی
vچشمه خضری دردر 5 کیلومتری شمال قادرآباد
vتفرجگاه سد خاکی علفی در حومه شهر قادرآباد
vتفرجگاه کاروانسرای شهیدآباد: این کاروانسرا در
روستای شهیدآباد و در نزدیکی رودخانه پلوار واقع شده است.
قنات ها، چشمه سارها، مزارع، باغات زیبا و کوه های پوشیده
از درختچه ها و درختان جنگلی از دیگر جاهای دیدنی و جذاب این منطقه هستند.
7- روستاهای بخش مشهد مرغاب
Øروستای زیبای خورجان
زادگاه اولین شهید انقلاب اسلامی استان
فارس شهید والامقام احمد مفتاحی (تاریخ شهادت 19 مرداد ماه 1357)
روستای بسیار زیبای خورجان در فاصله ۳۵ کیلومتری
شمال شرقی شهر قادرآباد درون درهچهارکوهبلندسنگر و کوه هاشم و کوه
نعل شکن و کوه مینا قرار دارد. بی گمانطبیعت زیبا ودل انگیزروستا با مجموعه ای ازباغ های بسیار زیباو دیدنی وچشمه سارهاو قناتومنطقه ی بسیار زیبای
سبزه پوشبا درختانچناربسیار کهنخاطره ای شیرین و به یادماندنی برای شما خواهد بود. در ابتدای ورود به روستابارگاه امامزاده محمدحسینفرزند امام سجاد(ع) روستای خورجان در بلندای کوه و در کنار جاده ورودی روستا شما را شیقته ی
خویش خواهد نمود.
در لغت نامه دهخدا در مورد خورجان چنین آمده است:
«خورجان[خُرْ] (اِخ ) دهی است از دهستان قنقری پایین بخش بوانات
شهرستان آباده، واقع در 30 هزارگزی باختری نوریان و 10 هزارگزی خاور شوسه ٔ اصفهان به شیراز. این دهکده کوهستانی و سردسیر و دارای 420 تن سکنه است. آب آن از قنات و چشمه و محصول آن غلات
و حبوبات و انگور و بادام و گردو وآلو و شغل اهالی زراعت و راه مالرو است.(فرهنگ
جغرافیایی ایران ج7)»
درختان تناور و بسیار کهن چنار روستای خورجان که به
واقع از آثار ملی کشورمان محسوب می شوند ودرختان گردو که قدمت بسیار دارند درمیان مجموعه باغ های روستا خود نمایی می
کنند ومنظره ایواقعا چشم نواز ُ زیبا و خیال انگیز ایجاد نموده اند.
Øروستای شهیدآباد
مقام معظم رهبری: شهیدآباد
ستاره ای است که در آسمان استان فارس می درخشد. (در جمع خانواده های
چهار و سه شهید)
جمعیت : بیش از هشتصد نفر(876نفر)
شهید43نفر و جانباز بیش از 50 نفر
1- یک خانواده چهار شهید: عین الله، نور الدین، محمد
شفیع، هدایت الله (چهار برادر اکبری)
2- یک خانواده سه شهید: آیت الله، امان الله، فرج الله
(سه برادر)
3- پنج خانواده دو شهید: «عنایت الله و فضل الله» - «امر
الله و علی سینا» - «حسین و نور محمد» - «عبدالرحیم و بهرام» - «صادقعلی و نجفعلی»
4- بیش از یکصد و بیست بسیجی داشت که خیلی از آنها
چندین مرحله اعزام و چندین مرحله مجروح گشتند و حتی بعضی از آنها از بیست ماه
بیشتر هم جبهه داشتند و دارند
نام اصلی این روستا چمیان بوده که بعد دفاع مقدس به
دلیل تعداد زیاد شهدا و جانبازان و رزمندگان و افتخارات در زمان 8 سال دفاع مقدس
اسم آن به شهید آباد تغییر نام یافت.